Μύθοι και αλήθειες για την οστεοπόρωση

Ρευματολόγος

Είναι εκφυλιστική πάθηση

Μύθος: Πρόκειται για μεταβολικό νόσημα των οστών, χαρακτηριζόμενο από  χαμηλή οστική πυκνότητα,  με συνέπεια ευθραυστότητα (αυξημένο καταγματικό κίνδυνο) οστών και μικρο-αρχιτεκτονική αποδιοργάνωση. Η πιο συχνή μορφή είναι η μετεμμηνοπαυσιακή, όμως υπάρχει οστεοπόρωση μετά από κορτιζόνη ή η γεροντική (> 75 έτη) μορφή κα.

Η οστεοπόρωση πονάει

Μύθος: πρόκειται για ασυμπτωματικό νόσημα. Πόνο θα προκαλέσει μόνο αν εμφανισθεί κάταγμα (πχ στην σπονδυλική στήλη , στο ισχίο, στον καρπό), αυτόματα ή μετά από πτώση – κάκωση.

Είναι σοβαρό νόσημα

Αλήθεια:  εκτός από το πόνο του κατάγματος, σχετίζεται με δυσκινησία – ανικανότητα και με αυξημένη θνησιμότητα, αφού το 20% που θα χειρουργηθούν για κάταγμα ισχίου, θα πεθάνουν από διάφορες επιπλοκές στον πρώτο μετεγχειρητικό χρόνο.

Η DEXA είναι ο πιο αξιόπιστος τρόπος μέτρησης οστικής πυκνότητας (~οστεοπόρωση)

Αλήθεια: Άλλες μέθοδοι όπως ο US πτέρνας ή η QCT είναι αναξιόπιστες ή έχουν περισσότερη ακτινοβολία.

Μετά την εμμηνόπαυση, πρέπει ΑΜΕΣΩΣ ΟΛΕΣ οι γυναίκες να ελεγχθούν για οστεοπόρωση.

Μύθος: Μετά τα 65 έτη, πρέπει ΟΛΕΣ οι γυναίκες να ελεγχθούν με DEXA για οστεοπόρωση. Πιο πριν ελέγχονται ειδικές ομάδες ασθενών (με ιστορικό κατάγματος ή σοβαρού νοσήματος, οικογενειακό ιστορικό κα).

Θεραπεία απαιτείται μόνο στους ασθενείς που με βάση την DEXA έχουν οστεοπόρωση

Μύθος: θεραπεία επιβάλλεται σε κάθε ασθενή με οστεοπόρωση με βάση την DEXA αλλά και σε ασθενείς με οστεοπενία & αυξημένο καταγματικό κίνδυνο (FRAX) όπως και σε αυτούς με κατάγματα χαμηλής βίας (πχ μετά από πτώση από το ύψος σώματος)

Αφού ο ασθενής διαγνωσθεί με οστεοπόρωση (ή αυξημένο καταγματικό κίνδυνο) απαιτείται ΚΑΙ εξέταση αίματος

Αλήθεια: απαιτείται συγκεκριμένος εργαστηριακός έλεγχος, ώστε να αποκλεισθεί πιθανό υποκείμενο αίτιο (2θης οστεοπόρωση ?), η παρουσία του οποίου είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη οστεοπόρωσης (πχ υπερ-παραθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός, φλεγμονή, νεφρική ανεπάρκεια κα)

ΔΕΝ «φτιάχνει» ποτέ!

Μύθος: πρόκειται για μακροχρόνιο νόσημα, όμως μετά από κάποια χρόνια θεραπείας, ο καταγματικός κίνδυνος μειώνεται και η εικόνα στην DEXA βελτιώνεται και η θεραπεία θα μπορούσε να διακοπεί. Σε καμία περίπτωση η θεραπεία ΔΕΝ είναι εφ’ όρου ζωής , αντίθετα αυτό ενέχει κινδύνους (άτυπα κατάγματα)

Δεν έχω οστεοπόρωση αλλά οστεοπενία, να πάρω ασβέστιο με βιταμίνη D?

Μύθος: Εφόσον μια φυσιολογική γυναίκα (χωρίς ιστορικό κατάγματος, λήψη κορτιζόνης ή άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας) είναι σε οστεοπενία και δεν έχει αυξημένο καταγματικό κίνδυνο (FRAX), δεν απαιτείται ΚΑΜΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ.  Η χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D3 στις γυναίκες αυτές αποτελεί μια συχνή τακτική, η οποία όπως έχει αποδειχθεί ισχυρά πλέον ότι δεν προσφέρει σε κάτι (οστική πυκνότητα, καταγματικό κίνδυνο, πτώσεις)